27 września 2022 roku Komisja Europejska zatwierdziła Program Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027. Program FENG stanowi kontynuację dwóch programów: Inteligentny Rozwój 2014-2020 oraz Innowacyjna Gospodarka 2007-2013.
Do głównych celów Programu należą:
- Wzrost konkurencyjności MŚP
- Zwiększenie potencjału w zakresie badań i innowacji oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii
- Transformacja gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0 oraz zielonych technologii
- Rozwinięcie umiejętności na rzecz inteligentnych specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości
Główne założenia programu:
- Wsparcie całego procesu B+R+I
- Wsparcie przedsiębiorstw na każdym etapie rozwoju
- Współpraca nauki z biznesem
- Koncentracja na Krajowych Inteligentnych Specjalizacjach
Założenia te będą realizowane poprzez następujące priorytety:
- Wsparcie dla przedsiębiorców
- Środowisko sprzyjające innowacjom
- Zazielenienie przedsiębiorstw
- Pomoc techniczna
Program skierowany jest do:
- przedsiębiorstw,
- konsorcjów przedsiębiorców oraz konsorcjów przedsiębiorców z organizacjami badawczymi,
- sektora nauki,
- instytucji otoczenia biznesu, czyli ośrodków przedsiębiorczości, ośrodków innowacji, instytucji finansowych.
Oferowane formy wsparcia:
- dotacje,
- instrumenty finansowe,
- kapitałowe oraz gwarancyjne,
- instrumenty łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne.
Alokacja Programu wynosi 7 973 242 153 euro
Główne założenia programu
Głównymi założeniami w ramach programu FENG będą m.in.:
Wsparcie całego procesu B+R+I
Wsparcie przedsiębiorstw na każdym etapie rozwoju
Współpraca nauki z biznesem
Koncentracja na Krajowych inteligentnych specjalizacjach
W ramach założeń niezbędne jest spełnienie warunku podstawowego dot. dobrego zarządzania krajową lub regionalną strategią inteligentnej specjalizacji przed uruchomieniem Programu oraz w całym okresie jego realizacji. Oznacza to, że Program kontynuuje koncepcję inteligentnych specjalizacji (priorytety B+R+I) z wykorzystaniem doświadczeń z perspektywy finansowej POIR 2014-2020 oraz proponuje nowe działania przyczyniające się do poprawy konkurencyjności i innowacyjności polskich przedsiębiorstw.
Założenia te będą realizowane poprzez następujące priorytety:
- Wsparcie dla przedsiębiorców
- Środowisko sprzyjające innowacjom
- Zazielenienie przedsiębiorstw
- Pomoc techniczna
Wysokość Alokacji przewidziana na każdą z form pomocy kształtuje się następująco:
- Wsparcie dla przedsiębiorców – 4 358 mln euro
- Środowisko sprzyjające innowacjom – 3 455,5 mln euro
- Pomoc techniczna – 159,5 mln euro
Priorytet 1. Wsparcie dla przedsiębiorców
Cel szczegółowy (i): Rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii (SO1)
Planowana alokacja – 4 358 000 000 euro
Wsparcie w ramach tego priorytetu będzie działać się na dwa moduły – obowiązkowe w każdym projekcie oraz dodatkowe wspierające projekt.
Moduły obowiązkowe
Moduł B+R
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
-
- Badania przemysłowe;
- Prace rozwojowe, w tym tworzenie demonstratora/prototypu, testowanie go.
- Efektem modułu B+R powinno być opracowanie innowacyjnego rozwiązania możliwego do wdrożenia w działalności gospodarczej.
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Wdrożenie innowacji
W ramach tego modułu możliwe jest finansowanie:
-
- wdrożenia w działalności przedsiębiorstwa wyników prac B+R, w formie innowacyjnych rozwiązań, spójnych z obszarami krajowych inteligentnych specjalizacji, a także innych kosztów bezpośrednio związanych z tymi wdrożeniami.
- Prace B+R mogą być dofinansowane w ramach modułu „B+R”, sfinansowane z innych środków lub zakupione przez Wnioskodawcę.
O wsparcie w ramach tego modułu będą mogły się ubiegać:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Jednostki naukowe, które będą partnerami przedsiębiorcy w konsorcjum
Moduły uzupełniające
Infrastruktura B+R
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
-
- Infrastrukturę niezbędną do realizacji agendy badawczej na rzecz tworzenia innowacyjnych produktów lub usług spójnych, z obszarami krajowych inteligentnych specjalizacji
- Infrastruktura musi służyć realizacji prac przemysłowych lub eksperymentalnych prac rozwojowych, zgodnie z definicją w GBER
O wsparcie w ramach tego modułu będą mogły się ubiegać:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Jednostki naukowe, które będą partnerami przedsiębiorcy w konsorcjum
Moduł: Cyfryzacja
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
- Inwestycje związane z zastosowaniem w przedsiębiorstwie rozwiązań zmierzających do cyfryzacji: produkcji, procesów, produktów, usług oraz modelu biznesowego
- Podniesienie poziomu cyberbezpieczeństwa w przedsiębiorstwach
- Wdrożenie w przedsiębiorstwie specjalistycznych rozwiązań cyfrowych, z możliwości uzyskania wsparcia wykluczone będą natomiast wydatki na zakup oprogramowania biurowego, księgowego, systemy operacyjne komputerów osobistych wykorzystujących powszechnie znane i dostępne technologie.
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Moduł: Zazielenienie przedsiębiorstw
Moduł ten będzie dotyczył takich zagadnień jak:
- Transformacja przedsiębiorstw w kierunku zrównoważonego rozwoju oraz gospodarki o obiegu zamkniętym
- Ekoprojektowanie ETV, LCA, PEF
- Realizowane inwestycje powinny wykazywać istotny wkład w realizację celów środowiskowych.
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Moduł: Kompetencje
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
- Doskonalenie kompetencji pracowników i osób zarządzających
- Zdobywanie przez nich nowych umiejętności i kwalifikacji w tym kwalifikacji włączonych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) w szczególności z zakresu obszarów: prac B+R, inteligentnych specjalizacji, transformacji przemysłu w kierunku gospodarki 4.0, transferu technologii, zarządzania innowacjami, komercjalizacji wyników prac B+R, kompetencji z zakresu internacjonalizacji, ochrony własności przemysłowej, cyfryzacji, polityki klimatycznej, ekoprojektowania, gospodarki o obiegu zamkniętym, gospodarki niskoemisyjnej, a także kompetencji niezbędnych do obsługi infrastruktury badawczej sfinansowanej w ramach kompleksowego projektu.
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Moduł: Internacjonalizacja
Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie m.in. na:
-
-
- Komercjalizację wyników prac B+R za granicą
- Udział w międzynarodowych łańcuchach dostaw
- Promocję produktów lub usług na rynkach zagranicznych
- Uzyskanie ochrony praw własności przemysłowej poza Polską lub ich obrona
- Limit kosztów na wydatki w w/w module będzie określony w kryteriach wyboru projektów
-
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Priorytet 2. Środowisko sprzyjające innowacjom
Działania realizowane w Priorytecie 2 są skoncentrowane na rozwijaniu i wzmacnianiu zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywaniu zaawansowanych technologii. Cel ten jest realizowany poprzez wspieranie współpracy w ramach sieci naukowych, badawczych i naukowo-przemysłowych o zasięgu ponadregionalnym, krajowym i międzynarodowym. Przewidziane zostały instrumenty wsparcia, których realizacja może skutkować zwiększoną współpracą naukową polskich i międzynarodowych organizacji badawczych, w szczególności pod kątem wymiany doświadczeń dotyczących efektywnej współpracy pomiędzy nauką i gospodarką. Wdrażane instrumenty będą również skutkować wzrostem potencjału polskich organizacji badawczych i przedsiębiorstw do udziału w projektach finansowanych z programów międzynarodowych (np. Horyzont Europa)
1.Cel szczegółowy (i): Rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii (EFRR) (SO1)
Planowana alokacja – 1 469 277 310,00 euro
2. Cel szczegółowy (ii): Czerpanie korzyści z cyfryzacji dla obywateli, przedsiębiorstw, organizacji badawczych i instytucji publicznych (EFRR) (SO2)
Planowana alokacja – 118 100 000,00 euro
3. Cel szczegółowy (iii): Wzmacnianie trwałego wzrostu i konkurencyjności MŚP oraz tworzenie miejsc pracy w MŚP, w tym poprzez inwestycje produkcyjne (EFRR) (SO3)
Planowana alokacja – 1 068 400 000,00 euro
Moduły jakie zostaną wprowadzone w ramach w/w priorytetu to m.in.
Zwiększenie zdolności sektora nauki do współpracy
Wspierane będą:
-
- Międzynarodowe Agendy Badawcze
- Projekty Teamowe
- Współpraca najlepszych zespołów badawczych w formie konsorcjów w wybranych obszarach strategicznych
- Wsparcie infrastruktury organizacji badawczych na rzecz gospodarki
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- Przedsiębiorcy
- Koordynatorzy i członkowie klastrów,
- Ośrodki Innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH),
- Konsorcja specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Transfer technologii
Wspierane będą:
-
- Wsparcie przygotowania do komercjalizacji rozwiązań technologicznych.
- Podnoszenie kompetencji biznesowych zespołów badawczych na uczelniach weryfikacja ich zgodności z potrzebami rynku, również poprzez współpracę z Sektorowymi Radami ds. Kompetencji, ośrodkami innowacji, grupami roboczymi KIS.
- Instrumenty rozwijające spin-offy, w tym z udziałem inwestorów prywatnych, a także wspierające komercjalizację rozwiązań opracowanych przez indywidualnych innowatorów.
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- Przedsiębiorcy
- Koordynatorzy i członkowie klastrów,
- Ośrodki Innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH),
- Konsorcja specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Wsparcie inicjatyw wyselekcjonowanych na poziomie Unii Europejskiej
W ramach priorytetu możliwe będzie:
-
- Finansowanie projektów z Seal of Excellence z HE lub innych programów UE
- Wsparcie projektów IPCEI.
- Finansowanie projektów realizowanych przez polskich partnerów w obszarach KIS w ramach partnerstw ponadnarodowych S3.
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- Przedsiębiorcy
- Koordynatorzy i członkowie klastrów,
- Ośrodki Innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH),
- Konsorcja specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Alternatywne metody finansowania i realizacji prac B+R
Możliwości:
-
- Wspólne przedsięwzięcia badawcze
- Granty na Eurogranty
- Innowacyjne zamówienia publiczne
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- Przedsiębiorcy
- Koordynatorzy i członkowie klastrów,
- Ośrodki Innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH),
- Konsorcja specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Projekty pilotażowe i monitoringowe, animacje, sieciowanie:
Możliwości:
- Inno_lab
- Projekt dot. Krajowej Inteligentnej Specjalizacji.
- Projekt Inno_Regio_lab.
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- Przedsiębiorcy
- Koordynatorzy i członkowie klastrów,
- Ośrodki Innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH),
- Konsorcja specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Rozwój przedsiębiorstw poprzez wsparcie klastrów
Możliwości:
- Planowane jest przede wszystkim wzmocnienie zasobów ludzkich i infrastrukturalnych testowanie nowych usług, budowa platform oraz umiędzynarodowienie.
- Wsparcie dostosowane jest do poziomu rozwoju klastra i powiązane jest z wdrażaniem nowych usług przez klastry dla firm.
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- Przedsiębiorcy
- Koordynatorzy i członkowie klastrów,
- Ośrodki Innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH),
- Konsorcja specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Rozwój przedsiębiorstw poprzez wsparcie ośrodków innowacji:
Możliwości:
-
- Wsparcie potencjału rozwojowego akredytowanych na poziomie centralnym podmiotów.
- wsparcie świadczenia wysokiej jakości usług proinnowacyjnych przez akredytowane konsorcja.
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- Przedsiębiorcy
- Koordynatorzy i członkowie klastrów,
- Ośrodki Innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH),
- Konsorcja specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Rozwój przedsiębiorstw rozpoczynających działalność innowacyjną:
W ramach Programu wspierane są działania kierowane do przedsiębiorstw rozpoczynających działalność innowacyjną, które nie posiadają doświadczenia w realizacji projektów B+R finansowanych z środków UE.
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- Przedsiębiorcy
- Koordynatorzy i członkowie klastrów,
- Ośrodki Innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH),
- Konsorcja specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Cel Szczegółowy S02
Obszary wsparcia:
- Wsparcie transformacji cyfrowej polskich MŚP
- Współfinansowanie działań prowadzonych przez Europejskie Huby Innowacji Cyfrowych (European Digital Innovation Hubs, EDIHy)
- Współfinansowanie Centrów testów i eksperymentowania technologicznego sztucznej Inteligencji (AI)
Wsparcie w ramach SO2 w Priorytecie II skierowane jest głównie do:
- przedsiębiorców,
- Europejskich Hubów Innowacji Cyfrowych (EDIH),
- ośrodków udogodnień dla testowania i eksperymentowania rozwiązań technologii cyfrowych (z ang. Testing and Experimentation Facility; TEFów)
Cel Szczegółowy S03
Obszary wsparcia przewidziane w SO3:
- Wsparcie w zakresie internacjonalizacji
- Wsparcie promocji oraz internacjonalizacji innowacyjnych MŚP
- wsparcie projektów zmierzających do zwiększenia skali potencjału eksportowego firm z sektora MSP
- Wsparcie powstania i rozwoju innowacyjnych spółek (start-up/scale-up):
- Wsparcie indywidualnych innowatorów
- Programy rozwojowe dla innowacyjnych spółek (o charakterze akceleracyjnym i post-akceleracyjnym)
- Finansowanie innowacyjnej działalności przedsiębiorstw z wykorzystaniem instrumentów finansowych oraz instrumentów mieszanych:
- Instrumenty kapitałowe
- Instrument gwarancyjny
- Instrumenty mieszane
Wsparcie w ramach SO3 w Priorytecie II skierowane jest głównie do:
- MŚP, a także small mid-caps i mid-caps w ramach instrumentu gwarancyjnego
- akceleratorów, w tym prowadzonych przez organizacje pozarządowe
Priorytet 3. Zazielenienie przedsiębiorstw
Wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych (EFRR) (SO1)
Planowana alokacja – 633 300 000,00 euro
W ramach celu szczegółowego zaplanowano działania mające przyczynić się do zwiększenia efektywności energetycznej i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, a tym samym przyczyniające się do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu, jak również krajowych dokumentów strategicznych.
- Inwestycje w zwiększanie efektywności energetycznej przedsiębiorstw z wykorzystaniem instrumentów mieszanych
- Finansowanie inwestycji przedsiębiorstw zwiększających efektywność energetyczną z wykorzystaniem instrumentu gwarancyjnego
Wsparcie w ramach SO1 w Priorytecie III skierowane jest głównie do:
- Przedsiębiorców
- Ponadto, realizowane są instrumenty finansowe, skierowane do: przedsiębiorstw
Rozwój inteligentnych systemów i sieci energetycznych oraz systemów magazynowania energii poza transeuropejską siecią energetyczną (TEN-E)
Planowana alokacja – 166 700 000,00 euro
Cel:
- Wsparcie projektów IPCEI
Wsparcie w ramach SO3 w Priorytecie III skierowane jest głównie do przedsiębiorców.
Priorytet 4. Pomoc Techniczna
Planowana alokacja – 159 464 843,00 euro
Ze środków pomocy technicznej są finansowane działania dotyczące:
- Zapewnienia sprawnego systemu realizacji Programu, w szczególności w zakresie naboru i selekcji projektów, systemu monitorowania, ewaluacji, kontroli, certyfikacji
- Zapewnienia skutecznego systemu informacji i promocji Programu
- Zapewnienia rozwoju potencjału beneficjentów, ostatecznych odbiorców i potencjalnych beneficjentów oraz wzmocnienie ich kompetencji.
Grupami docelowymi w pomocy technicznej będą:
- instytucje uczestniczące w realizacji i zarzadzaniu Programem
- podmioty wspierające realizację Programu,
- beneficjenci i potencjalni beneficjenci oraz ostateczni odbiorcy Programu.
Grupami docelowymi w zakresie działań informacyjno-promocyjnych będą:
- ogół społeczeństwa,
- mikro, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa,
- stowarzyszenia przedsiębiorców,
- jednostki samorządu terytorialnego,
- partnerzy społeczno-gospodarczy,
- uczelnie,
- organizacje badawcze.
Wsparcie modułowe
Gdzie złożyć wniosek?
- Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w przypadku kiedy Wnioskodawcą będzie duże przedsiębiorstwo, Konsorcja dużych z: MŚP i organizacjami badawczymi, Konsorcja dużych z: MŚP i organizacjami badawczymi,
- Polskiej Agencji Rozwoju przedsiębiorczości w przypadku kiedy Wnioskodawcą będą firmy z sektora MŚP lub Konsorcja MŚP