24 listopada Komisja Europejska przyjęła ostateczną wersję Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027.
Przeanalizowaliśmy dla Państwa te działania, które dotyczą wsparcia dla sektora przedsiębiorstw (MSP).
Dotacje dla firm będą przeznaczone między innymi na innowacje, prace badawczo rozwojowe, wdrożenia B+R, inwestycje w obszarach danych specjalizacji województwa, cyfryzację przedsiębiorstw, internacjonalizację, instalacje odnawialnych źródeł energii(OZE), zmiany źródeł ciepła oraz ograniczenie CO2.
Już dzisiaj zachęcamy do pobrania bezpłatnych opracowań naszych analityków. Gwarantujemy aktualne i sprawdzone informacje.
Aby pobrać materiał prosimy o podanie adresu email, na który wyślemy link do naszych analiz.
Wszystkie materiały są bezpłatne.

Otrzymaj bezpłatnie
analizę programu wykonaną przez naszych specjalistów
Główne priorytety programu
Badania naukowe i innowacje
Transformacja gospodarcza i cyfrowa regionu
Ochrona zasobów środowiska i klimatu
Efektywne wykorzystanie energii
Zrównoważony system transportu
Rozwój infrastruktury społecznej i zdrowotnej
Zwiększanie spójności społecznej
Zaspokajanie potrzeb rynku pracy
Lepsza edukacja
Rozwój zrównoważony terytorialnie
Pomocy techniczna
Priorytet 1. Badania naukowe i innowacje
Rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii
Planowane rodzaje działań:
- rozwój infrastruktury B+R organizacji badawczych prowadzących działalność gospodarczą (m.in. zakup aparatury i urządzeń laboratoryjnych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na bazie których planowane jest prowadzenie działalności B+R na rzecz przedsiębiorstw oraz usługi szkoleniowe w zakresie wykorzystania nabytej infrastruktury),
- wsparcie infrastruktury B+R w przedsiębiorstwach (w tym usługi szkoleniowe w zakresie wykorzystania nabytej infrastruktury) oraz budowa potencjału ośrodków innowacji,
- wsparcie powstawania i realizacji regionalnych, ponadregionalnych agend badawczych w obszarach badawczo-wdrożeniowych zidentyfikowanych w ramach PPO,
- kompleksowe działania dotyczące usług związanych z pobudzeniem transferu technologii i komercjalizacją badań, m.in. analiza innowacyjnych pomysłów pod kątem możliwości ich wdrożenia i komercjalizacji, opracowanie strategii komercjalizacji, opracowanie studiów wykonalności, przeprowadzenie badań rynkowych, usługi wyceny własności intelektualnej, usługi związane z ochroną własności intelektualnej,
- projekty B+R (obejmujące badania przemysłowe i/lub eksperymentalne prace rozwojowe) realizowane przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym partnerstwie z organizacjami badawczymi), mające na celu opracowanie nowych produktów/usług, procesów lub też wprowadzenie znaczących ulepszeń do istniejących produktów/usług, procesów,
- zlecanie opracowania rozwiązań technicznych, technologicznych i/lub organizacyjnych (badania przemysłowe lub prace rozwojowe lub wsparcie innych faz procesu projektowego) zakończone wdrożeniem do etapu pierwszej produkcji,
- projekty badawczo-wdrożeniowe realizowane przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym w partnerstwie z organizacjami badawczymi), zmierzające do komercjalizacji wyników prac B+R przez przedsiębiorstwa,
- wdrożenie wyników prac B+R oraz innowacji przez MŚP (w tym wsparcie rozwoju eksportu produktów innowacyjnych),
- wsparcie rozwoju kompetencji osób zarządzających infrastrukturą B+R w celu podniesienia poziomu jej komercyjnego wykorzystania jako element projektów.
Typy beneficjentów:
- przedsiębiorstwa,
- organizacje badawcze,
- ośrodki innowacji,
- jednostki sektora publicznego.
1. KONKURS "Działanie 1.3 Badania i innowacje w sektorze przedsiębiorstw"
Typy projektów: Projekty badawczo-wdrożeniowe realizowane przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym w partnerstwie z organizacjami badawczymi), zmierzające do komercjalizacji wyników prac B+R przez przedsiębiorstwa
Pomoc będzie miała charakter kompleksowy. Wsparciem zostaną objęte projekty polegające na opracowaniu nowych produktów/usług, procesów lub też wprowadzeniu znaczących ulepszeń do istniejących produktów/usług, procesów (badania przemysłowe, eksperymentalne prace rozwojowe) oraz w przypadku MŚP również na wdrożeniu wyników prac B+R do działalności gospodarczej (komponent wdrożeniowy). Wsparcie udzielane będzie w formie dotacji warunkowej. Uzyskanie wsparcia na komponent wdrożeniowy warunkowane będzie pomyślnym zakończeniem fazy badawczo-rozwojowej projektu realizowanego w ramach tego typu projektów. Komponent wdrożeniowy musi stanowić mniej niż 50% wydatków kwalifikowalnych w projekcie.
Na co:
- Działania badawcze i innowacyjne w MŚP, w tym tworzenie sieci kontaktów,
- Działania badawcze i innowacyjne w mikroprzedsiębiorstwach, w tym tworzenie sieci kontaktów (badania przemysłowe, eksperymentalne prace rozwojowe, studia wykonalności),
- Inwestycje w środki trwałe, w tym infrastrukturę badawczą, w mikroprzedsiębiorstwach bezpośrednio związane z działaniami badawczymi i innowacyjnymi,
- Inwestycje w środki trwałe, w tym infrastrukturę badawczą, w małych i średnich przedsiębiorstwach (w tym prywatnych organizacjach badawczych), bezpośrednio związane z działaniami badawczymi i innowacyjnymi,
- Inwestycje w wartości niematerialne i prawne w mikroprzedsiębiorstwach bezpośrednio związane z działaniami badawczymi i innowacyjnymi,
- Inwestycje w wartości niematerialne i prawne w MŚP (w tym prywatnych organizacjach badawczych) bezpośrednio związane z działaniami badawczymi i innowacyjnymi.
Daty:
- rozpoczęcie naborów: 28 kwietnia 2023 r.
- zakończenie naborów: 12 czerwca 2023 r.
Cel projektu – Celem wsparcia oferowanego w 1. Priorytecie jest rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii
Dla kogo:
- mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (zgodnie z definicją zawartą w Załączniku I do Rozporządzenia 651/2014);
- konsorcja przedsiębiorstw, przy czym liderem konsorcjum (partnerem wiodącym/wnioskodawcą) musi być przedsiębiorstwo z sektora MŚP;
- konsorcja przedsiębiorstw z organizacjami badawczymi, przy czym liderem konsorcjum (partnerem wiodącym/wnioskodawcą) musi być przedsiębiorstwo z sektora MŚP.
Maksymalna kwota dotacji:
Maksymalny % poziom dofinansowania wydatków kwalifikowalnych w projekcie (środki UE) 85%
Maksymalny % poziom dofinansowania całkowitego wydatków kwalifikowalnych w projekcie (środki UE + współfinansowanie ze środków krajowych przyznane beneficjentowi przez właściwą instytucję) 85%
Wydatki kwalifikowane
Szczegółowe zasady kwalifikowalności wydatków określone zostały w Regulaminie wyboru projektów.
Koszty kwalifikowalne w ramach komponentu B+R m.in.:
- koszty wynagrodzenia;
- nabycie ekspertyz, analiz, badań, usług doradczych;
- najem lub dzierżawa aparatury naukowo-badawczej i innych urządzeń wykorzystywanych w celu prowadzenia badań przemysłowych i/lub prac rozwojowych;
- leasing aparatury naukowo-badawczej i innych urządzeń wykorzystywanych w celu prowadzenia badań przemysłowych i/lub prac rozwojowych;
- najem lub dzierżawa powierzchni laboratoryjnej z wyposażeniem, wykorzystywanej przez personel projektu, w celu prowadzenia badań przemysłowych i/lub prac rozwojowych;
- amortyzacja nieruchomości (dotyczy wyłączenie budynków i lokali);
- amortyzacja aparatury naukowo-badawczej;
- amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych.
Koszty kwalifikowalne w ramach komponentu przedwdrożeniowego m.in.:
- zlecenie opracowania dokumentacji wdrożeniowej, w tym analizę potencjału rynkowego i wycenę praw własności przemysłowej;
- usługi rzecznika patentowego;
- koszt tłumaczenia dokumentów związanych ze zgłoszeniem patentowym, jeżeli w wyniku realizacji projektu zaplanowano dokonanie zgłoszenia patentowego.
Koszty wdrożeniowe:
- nabycie prawa użytkowania wieczystego gruntu;
- nabycia gruntów;
- nabycia prawa własności nieruchomości zabudowanej (z wyłączeniem nieruchomości mieszkalnych oraz budynków usługowo-mieszkalnych);
- roboty budowlane pod warunkiem, że:
- Są niezbędnym elementem projektu,
- Zostały skalkulowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii;
- środki trwałe;
- wartości niematerialne i prawne.
2. KONKURS "Działanie 1.3 Badania i innowacje w sektorze przedsiębiorstw"
Typy projektów: Projekty B+R (obejmujące badania przemysłowe i/lub eksperymentalne prace rozwojowe) realizowane przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym partnerstwie z organizacjami badawczymi), mające na celu opracowanie nowych produktów/usług, procesów lub też wprowadzenie znaczących ulepszeń do istniejących produktów/usług, procesów.
Wsparciem objęte zostaną badania przemysłowe i/lub eksperymentalne prace rozwojowe zgodnie z definicją zawartą w art. 2 Rozporządzenia Komisji (UE) NR 651/2014.
Daty:
- rozpoczęcie naborów: kwiecień 2024 r.
- zakończenie naborów: maj 2024 r.
Cel projektu – Celem wsparcia oferowanego w 1. Priorytecie jest rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii
Dla kogo:
- MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja przedsiębiorstw
- Konsorcja naukowo-przemysłowe
Maksymalna kwota dotacji:
Maksymalny % poziom dofinansowania wydatków kwalifikowalnych w projekcie (środki UE) 85%
Maksymalny % poziom dofinansowania całkowitego wydatków kwalifikowalnych w projekcie (środki UE + współfinansowanie ze środków krajowych przyznane beneficjentowi przez właściwą instytucję) 85%
Wydatki kwalifikowane:
Szczegółowe zasady kwalifikowalności wydatków określone zostaną w Regulaminie wyboru projektów.
Rozwijanie umiejętności w zakresie inteligentnej specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości
Rodzaje planowanych działań, typów projektu
Projekty w zakresie:
- wspierania nowych kompetencji i umiejętności pracowników MŚP oraz jednostek badawczych, jak również ośrodków innowacji i inkubatorów przedsiębiorczości w obszarach inteligentnych specjalizacji oraz w celu zwiększenia innowacyjności gospodarki (m.in. w zakresie cyfryzacji i zastosowania rozwiązań z zakresu Przemysłu 4.0 oraz GOZ),
- zwiększania zdolności regionalnych ekosystemów innowacji do sieciowania przedsiębiorstw z sektorem nauki oraz partnerami społecznymi i gospodarczymi poprzez identyfikację bieżących potrzeb przedsiębiorców w obszarze technologii i umiejętności w zakresie inteligentnych specjalizacji regionu oraz wspólne kreowanie i planowanie rozwiązań w celu wypełnienia tych potrzeb z zaangażowaniem szkół wyższych, instytucji badawczych, organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego.
Typy beneficjentów:
- przedsiębiorstwa,
- regionalne i lokalne instytucje prorozwojowe w tym spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki,
- ośrodki innowacji,
- organizacje badawcze,
- konsorcja organizacji badawczych i przedsiębiorstw.
Priorytet 2. Transformacja gospodarcza i cyfrowa regionu
Wzmacnianie trwałego wzrostu i konkurencyjności MŚP oraz tworzenie miejsc pracy w MŚP, w tym poprzez inwestycje produkcyjne
Rodzaje planowanych działań:
- inwestycje w MŚP, w szczególności zwiększające ich zaawansowanie technologiczne i zdolność do wdrażania innowacji (przede wszystkim w zakresie rozwiązań w ramach koncepcji Przemysłu 4.0),
- wsparcie MŚP na wczesnym etapie rozwoju, obejmujące inwestycje w infrastrukturę oraz nowoczesne technologie IT służące wprowadzeniu nowych produktów/usług/technologii, w tym wsparcie przedsiębiorstw powracających na rynek po uprzedniej likwidacji działalności,
- internacjonalizację MŚP w celu wzrostu udziału eksportu produktów i usług, w szczególności wysokiej techniki obejmującą m.in. organizację wystaw i spotkań biznesowych mających na celu nawiązanie kontaktów biznesowych oraz zdobycie nowych rynków zbytu, kanałów dystrybucji, w tym elektronicznych hurtowych i detalicznych kanałów dystrybucji, a także organizację wizyt studyjnych, misji gospodarczych oraz udział w międzynarodowych imprezach targowo-wystawienniczych; interwencja powinna stymulować wdrażanie w przedsiębiorstwach kompleksowych strategii eksportowych oraz poprawę pozycji lubelskich przedsiębiorstw w światowych łańcuchach dostaw,
- tworzenie lepszych warunków dla rozwoju działalności MŚP, w odpowiedzi na zgłaszane przez nie potrzeby, poprzez wsparcie potencjału istniejących regionalnych i lokalnych instytucji prorozwojowych oraz prowadzenie interwencji wspierających działalność przedsiębiorstw (przedsiębiorstwa różnej wielkości, będące na różnych etapach rozwoju), w tym promocja gospodarcza MŚP, w ramach której bezpośrednim i pośrednim adresatem wsparcia jest MŚP,
- budowanie i wzmacnianie powiązań klastrowych wpisujących się w zakres inteligentnych specjalizacji regionu, w tym podnoszenie kwalifikacji koordynatorów oraz kadry biura klastra, wsparcie finansowe klastrów zalążkowych (z wyjątkiem umiędzynarodowienia i potencjału infrastrukturalnego) oraz wzrostowych regionalnych w związku z nową usługą,
- wsparcie prorozwojowych usług dla przedsiębiorców, w tym usługi inkubacyjne,
- zapewnienie szerokiego wachlarza wysokiej jakości usług prorozwojowych dla MŚP prowadzących do zwiększenia ich konkurencyjności, produktywności, innowacyjnego rozwoju przy wykorzystaniu potencjału IOB/ośrodków innowacji/klastrów, z uwzględnieniem dostępności odpowiedniej oferty usług, w tym dla przedsiębiorców mających siedzibę poza dużymi ośrodkami miejskimi,
- wsparcie dla MŚP dotyczące inwestycji początkowej, związanej z wyposażeniem/ doposażeniem przedsiębiorstwa w celu wprowadzenia na rynek nowych/udoskonalonych produktów/usług/ technologii, jako dodatkowy element projektów wsparcie zastosowania nowoczesnych technologii IT,
- kompleksowe wsparcie promocji oferty MŚP oraz ich internacjonalizacja, w powiązaniu z celami zidentyfikowanymi w strategii inteligentnej specjalizacji, począwszy od analizy możliwości wejścia na rynki zagraniczne, poprzez wsparcie w opracowaniu i wdrożeniu strategii wejścia przedsiębiorstwa na rynek zagraniczny, promocję oferty MŚP poprzez udział w targach, wystawach i misjach gospodarczych, tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości oraz obsługi inwestora, a także rozwijanie zaawansowanych form współpracy międzynarodowej,
- wsparcie MŚP na wczesnym etapie rozwoju,
- usługi inkubacyjne dla nowopowstałych firm,
- budowanie i wzmacnianie powiązań klastrowych.
Typy beneficjentów:
- MŚP lub podmioty wdrażające instrumenty finansowe, klastry,
- w obszarze dot. tworzenia warunków dla rozwoju przedsiębiorczości regionalne i lokalne instytucje prorozwojowe,
- w obszarze promocji oferty MŚP i ich internacjonalizacji – MŚP oraz samorząd województwa jako operator/podmiot koordynujący wsparcie w tym obszarze.
Wspieranie transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym i gospodarki zasobooszczędnej
Projekty z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi, dotyczące:
- infrastruktury do selektywnego zbierania odpadów komunalnych (w tym budowa / modernizacja PSZOK, punktów napraw i przygotowania do ponownego użycia, systemowe zagospodarowanie odpadów w kompostownikach przydomowych),
- infrastruktury do recyklingu i innych procesów odzysku odpadów wraz z procesami przygotowania odpadów do ich odzysku (rozbudowa linii sortowniczych odpadów w celu zwiększenia stopnia oraz jakości odzysku/recyklingu materiałów, modernizacja instalacji przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji, budowa instalacji do przygotowania wyselekcjonowanych frakcji odpadów do recyklingu i innych procesów odzysku odpadów oraz do procesów produkcyjnych wykorzystujących odpady jako surowce),
- modernizacji procesów technologicznych w istniejących instalacjach mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów poprzez dostosowanie do przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji zbieranych selektywnie,
- projekty polegające na wsparciu instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych,
- projekty mające na celu zminimalizowanie zużycia surowców, ilości wytwarzanych odpadów produkcyjnych, emisji zanieczyszczeń i strat energii służące osiągnięciu założeń GOZ,
- projekty polegające na zamykaniu obiegu odpadów organicznych, w tym przetwarzanie/wykorzystanie odpadów organicznych np. biomasa i bioprodukty,
- działania informacyjno-edukacyjne w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym.
Typy beneficjentów:
- jednostki samorządu terytorialnego, ich związki, porozumienia i stowarzyszenia,
- jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną,
- spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki,
- podmioty działające w oparciu o partnerstwo publiczno-prywatne,
- jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną działające w sferze ochrony środowiska,
- kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych,
- mikro, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa,
- Podmioty Ekonomii Społecznej.
Priorytet 4. Efektywne wykorzystanie energii
Wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych
Rodzaje planowanych działań:
- projekty w zakresie:
- podnoszenia EE w przedsiębiorstwach wynikające z audytu (np. ograniczenie energochłonności, energooszczędne oświetlenie wewnętrzne i zewnętrzne, modernizacja systemu grzewczego, minimalizacja strat ciepła, obiegi zamknięte, instalacja urządzeń OZE),
- kompleksowej termomodernizacji budynków w przedsiębiorstwach wraz z instalacją urządzeń OZE,
- zastosowanie technologii odzysku energii wraz z systemem wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach przedsiębiorstwa,
- zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w procesach wytwórczych w przedsiębiorstwach, w tym przebudowa lub wymiana instalacji technologicznych oraz ciągów transportowych linii produkcyjnych,
- przebudowa/wymiana nieefektywnych źródeł ciepła opartych o paliwa stałe, w tym zastosowanie systemów grzewczych opartych na niskoemisyjnych źródłach energii/OZE wraz z przyłączami budynków do sieci gazowej i miejskiej sieci ciepłowniczej połączona z termomodernizacją budynków, z wyłączeniem inwestycji w budownictwie jednorodzinnym,
- kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej wraz z instalacją urządzeń OZE oraz wymianą/modernizacją źródeł ciepła albo podłączeniem do sieci ciepłowniczej/chłodniczej, a także instalacją systemów zarządzania energią oraz promowaniem energooszczędności,
- kompleksowa modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych wraz z instalacją urządzeń OZE oraz wymianą/modernizacją źródeł ciepła albo podłączeniem do sieci ciepłowniczej/chłodniczej, a także instalacją systemów zarządzania energią oraz promowaniem energooszczędności,
- budowa budynków pasywnych przez sektor publiczny, mająca na celu pełnienie przez ten sektor wzorcowej roli w zakresie EE,
- efektywne sieci ciepłownicze/chłodnicze wraz z magazynami energii (budowa/rozbudowa/modernizacja), inwestycje do 5 MW mocy zamówionej,
- budowa/rozbudowa/przebudowa energooszczędnego oświetlenia ulicznego.
Typy beneficjentów:
- mikro, małe przedsiębiorstwa,
- średnie przedsiębiorstwa oraz duże przedsiębiorstwa (dotyczy wyłącznie inwestycji w efektywne sieci ciepłownicze/chłodnicze wraz z magazynami energii),
- JST, ich związki, porozumienia i stowarzyszenia,
- jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną,
- spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają JST lub ich związki,
- spółdzielnie energetyczne, porozumienia cywilnoprawne reprezentowane przez klastry energii, obywatelskie społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej,
- podmioty prowadzące działalność oświatową lub ich organy prowadzące,
- podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki,
- wspólnoty mieszkaniowe, TBS,
- instytucje kultury,
- szpitale i inne podmioty prowadzące działalność leczniczą,
- organizacje pozarządowe posiadające osobowość prawną,
- kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych,
- podmioty wdrażające instrumenty finansowe,
- Podmioty Ekonomii Społecznej.
Wspieranie energii odnawialnej zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/2001, w tym określonymi w niej kryteriami zrównoważonego rozwoju
Rodzaje planowanych działań:
- Budowa instalacji do produkcji biopłynów i biometanu, biopaliw II i III generacji,
- Budowa i rozbudowa instalacji odnawialnych źródeł energii w zakresie wytwarzania energii elektrycznej (również z magazynami energii działającymi na potrzeby danego źródła OZE oraz przyłączeniem do sieci), w tym z zapewnieniem możliwości usuwania wyrobów zawierających azbest przed dokonaniem montażu instalacji,
- Budowa i rozbudowa instalacji odnawialnych źródeł energii w zakresie wytwarzania ciepła (również z magazynami ciepła działającymi na potrzeby danego źródła OZE),
- Budowa/rozbudowa/przebudowa lokalnych źródeł energii produkujących energię elektryczną i/lub ciepło/paliwa zdekarbonizowane z OZE na potrzeby lokalne, niewymagająca przesyłania jej na duże odległości w oparciu o lokalne zidentyfikowane zasoby lub wraz z infrastrukturą sieciową.
Typy beneficjentów:
- mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa,
- jednostki samorządu terytorialnego, ich związki, porozumienia i stowarzyszenia,
- jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną,
- spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki,
- spółdzielnie energetyczne, porozumienia cywilnoprawne reprezentowane przez klastry energii, obywatelskie społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej,
- podmioty prowadzące działalność oświatową lub ich organy prowadzące,
- podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki,
- spółdzielnie i Wspólnoty mieszkaniowe, TBS
- instytucje kultury,
- szpitale i inne podmioty lecznicze prowadzące działalność leczniczą,
- organizacje pozarządowe posiadające osobowość prawną,
- kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych,
- służby ratownicze i bezpieczeństwa publicznego,
- jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną,
- Spółki Wspólnot Gruntowych,
- Podmioty wdrażające instrumenty finansowe,
- Podmioty Ekonomii Społecznej.