24 listopada Komisja Europejska przyjęła ostateczną wersję Programu Regionalnego Fundusze Europejskie dla Lubelskiego 2021-2027.

Przeanalizowaliśmy dla Państwa te działania, które dotyczą wsparcia dla sektora przedsiębiorstw (MSP).

Dotacje dla firm będą przeznaczone między innymi na innowacje, prace badawczo rozwojowe, wdrożenia B+R, inwestycje w obszarach danych specjalizacji województwa, cyfryzację przedsiębiorstw, internacjonalizację, instalacje odnawialnych źródeł energii(OZE), zmiany źródeł ciepła oraz ograniczenie CO2.

Już dzisiaj zachęcamy do pobrania bezpłatnych opracowań naszych analityków. Gwarantujemy aktualne i sprawdzone informacje.

Aby pobrać materiał prosimy o podanie adresu email, na który wyślemy link do naszych analiz.

Wszystkie materiały są bezpłatne.

Otrzymaj bezpłatnie

analizę programu wykonaną przez naszych specjalistów



    Główne priorytety programu

    Badania naukowe i innowacje

    Transformacja gospodarcza i cyfrowa regionu

    Ochrona zasobów środowiska i klimatu

    Efektywne wykorzystanie energii

    Zrównoważony system transportu

    Rozwój infrastruktury społecznej i zdrowotnej

    Zwiększanie spójności społecznej

    Zaspokajanie potrzeb rynku pracy

    Lepsza edukacja

    Rozwój zrównoważony terytorialnie

    Pomocy techniczna

    Priorytet 1. Badania naukowe i innowacje

    Rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii

    Planowane rodzaje działań:

    • rozwój infrastruktury B+R organizacji badawczych prowadzących działalność gospodarczą (m.in. zakup aparatury i urządzeń laboratoryjnych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na bazie których planowane jest prowadzenie działalności B+R na rzecz przedsiębiorstw oraz usługi szkoleniowe w zakresie wykorzystania nabytej infrastruktury),
    • wsparcie infrastruktury B+R w przedsiębiorstwach (w tym usługi szkoleniowe w zakresie wykorzystania nabytej infrastruktury) oraz budowa potencjału ośrodków innowacji,
    • wsparcie powstawania i realizacji regionalnych, ponadregionalnych agend badawczych w obszarach badawczo-wdrożeniowych zidentyfikowanych w ramach PPO,
    • kompleksowe działania dotyczące usług związanych z pobudzeniem transferu technologii i komercjalizacją badań, m.in. analiza innowacyjnych pomysłów pod kątem możliwości ich wdrożenia i komercjalizacji, opracowanie strategii komercjalizacji, opracowanie studiów wykonalności, przeprowadzenie badań rynkowych, usługi wyceny własności intelektualnej, usługi związane z ochroną własności intelektualnej,
    • projekty B+R (obejmujące badania przemysłowe i/lub eksperymentalne prace rozwojowe) realizowane przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym partnerstwie z organizacjami badawczymi), mające na celu opracowanie nowych produktów/usług, procesów lub też wprowadzenie znaczących ulepszeń do istniejących produktów/usług, procesów,
    • zlecanie opracowania rozwiązań technicznych, technologicznych i/lub organizacyjnych (badania przemysłowe lub prace rozwojowe lub wsparcie innych faz procesu projektowego) zakończone wdrożeniem do etapu pierwszej produkcji,
    • projekty badawczo-wdrożeniowe realizowane przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym w partnerstwie z organizacjami badawczymi), zmierzające do komercjalizacji wyników prac B+R przez przedsiębiorstwa,
    • wdrożenie wyników prac B+R oraz innowacji przez MŚP (w tym wsparcie rozwoju eksportu produktów innowacyjnych),
    • wsparcie rozwoju kompetencji osób zarządzających infrastrukturą B+R w celu podniesienia poziomu jej komercyjnego wykorzystania jako element projektów.

    Typy beneficjentów:

    • przedsiębiorstwa,
    • organizacje badawcze,
    • ośrodki innowacji,
    • jednostki sektora publicznego.

    1. KONKURS "Działanie 1.3 Badania i innowacje w sektorze przedsiębiorstw"

    Typy projektów: Projekty badawczo-wdrożeniowe realizowane przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym w partnerstwie z organizacjami badawczymi), zmierzające do komercjalizacji wyników prac B+R przez przedsiębiorstwa

    Pomoc będzie miała charakter kompleksowy. Wsparciem zostaną objęte projekty polegające na opracowaniu nowych produktów/usług, procesów lub też wprowadzeniu znaczących ulepszeń do istniejących produktów/usług, procesów (badania przemysłowe, eksperymentalne prace rozwojowe) oraz w przypadku MŚP również na wdrożeniu wyników prac B+R do działalności gospodarczej (komponent wdrożeniowy). Wsparcie udzielane będzie w formie dotacji warunkowej. Uzyskanie wsparcia na komponent wdrożeniowy warunkowane będzie pomyślnym zakończeniem fazy badawczo-rozwojowej projektu realizowanego w ramach tego typu projektów. Komponent wdrożeniowy musi stanowić mniej niż 50% wydatków kwalifikowalnych w projekcie.

    Na co:

    • Działania badawcze i innowacyjne w MŚP, w tym tworzenie sieci kontaktów,
    • Działania badawcze i innowacyjne w mikroprzedsiębiorstwach, w tym tworzenie sieci kontaktów (badania przemysłowe, eksperymentalne prace rozwojowe, studia wykonalności),
    • Inwestycje w środki trwałe, w tym infrastrukturę badawczą, w mikroprzedsiębiorstwach bezpośrednio związane z działaniami badawczymi i innowacyjnymi,
    • Inwestycje w środki trwałe, w tym infrastrukturę badawczą, w małych i średnich przedsiębiorstwach (w tym prywatnych organizacjach badawczych), bezpośrednio związane z działaniami badawczymi i innowacyjnymi,
    • Inwestycje w wartości niematerialne i prawne w mikroprzedsiębiorstwach bezpośrednio związane z działaniami badawczymi i innowacyjnymi,
    • Inwestycje w wartości niematerialne i prawne w MŚP (w tym prywatnych organizacjach badawczych) bezpośrednio związane z działaniami badawczymi i innowacyjnymi.

    Daty:

    • rozpoczęcie naborów: 28 kwietnia 2023 r.
    • zakończenie naborów: 12 czerwca 2023 r.

    Cel projektu – Celem wsparcia oferowanego w 1. Priorytecie jest rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii

    Dla kogo:

    • mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa (zgodnie z definicją zawartą w Załączniku I do Rozporządzenia 651/2014);
    • konsorcja przedsiębiorstw, przy czym liderem konsorcjum (partnerem wiodącym/wnioskodawcą) musi być przedsiębiorstwo z sektora MŚP;
    • konsorcja przedsiębiorstw z organizacjami badawczymi, przy czym liderem konsorcjum (partnerem wiodącym/wnioskodawcą) musi być przedsiębiorstwo z sektora MŚP.

    Maksymalna kwota dotacji:

    Maksymalny % poziom dofinansowania wydatków kwalifikowalnych w projekcie (środki UE) 85%

    Maksymalny % poziom dofinansowania całkowitego wydatków kwalifikowalnych w projekcie (środki UE + współfinansowanie ze środków krajowych przyznane beneficjentowi przez właściwą instytucję) 85%

    Wydatki kwalifikowane

    Szczegółowe zasady kwalifikowalności wydatków określone zostały w Regulaminie wyboru projektów.

    Koszty kwalifikowalne w ramach komponentu B+R m.in.:

    • koszty wynagrodzenia;
    • nabycie ekspertyz, analiz, badań, usług doradczych;
    • najem lub dzierżawa aparatury naukowo-badawczej i innych urządzeń wykorzystywanych w celu prowadzenia badań przemysłowych i/lub prac rozwojowych;
    • leasing aparatury naukowo-badawczej i innych urządzeń wykorzystywanych w celu prowadzenia badań przemysłowych i/lub prac rozwojowych;
    • najem lub dzierżawa powierzchni laboratoryjnej z wyposażeniem, wykorzystywanej przez personel projektu, w celu prowadzenia badań przemysłowych i/lub prac rozwojowych;
    • amortyzacja nieruchomości (dotyczy wyłączenie budynków i lokali);
    • amortyzacja aparatury naukowo-badawczej;
    • amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych.

    Koszty kwalifikowalne w ramach komponentu przedwdrożeniowego m.in.:

    • zlecenie opracowania dokumentacji wdrożeniowej, w tym analizę potencjału rynkowego i wycenę praw własności przemysłowej;
    • usługi rzecznika patentowego;
    • koszt tłumaczenia dokumentów związanych ze zgłoszeniem patentowym, jeżeli w wyniku realizacji projektu zaplanowano dokonanie zgłoszenia patentowego.

    Koszty wdrożeniowe:

    • nabycie prawa użytkowania wieczystego gruntu;
    • nabycia gruntów;
    • nabycia prawa własności nieruchomości zabudowanej (z wyłączeniem nieruchomości mieszkalnych oraz budynków usługowo-mieszkalnych);
    • roboty budowlane pod warunkiem, że:
      • Są niezbędnym elementem projektu,
      • Zostały skalkulowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Technologii;
    • środki trwałe;
    • wartości niematerialne i prawne.

    2. KONKURS "Działanie 1.3 Badania i innowacje w sektorze przedsiębiorstw"

    Typy projektów: Projekty B+R (obejmujące badania przemysłowe i/lub eksperymentalne prace rozwojowe) realizowane przez przedsiębiorstwa lub ich konsorcja (w tym partnerstwie z organizacjami badawczymi), mające na celu opracowanie nowych produktów/usług, procesów lub też wprowadzenie znaczących ulepszeń do istniejących produktów/usług, procesów.

    Wsparciem objęte zostaną badania przemysłowe i/lub eksperymentalne prace rozwojowe zgodnie z definicją zawartą w art. 2 Rozporządzenia Komisji (UE) NR 651/2014.

    Daty:

    • rozpoczęcie naborów: kwiecień 2024 r.
    • zakończenie naborów: maj 2024 r.

    Cel projektu – Celem wsparcia oferowanego w 1. Priorytecie jest rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii

    Dla kogo:

    • MŚP
    • Duże przedsiębiorstwa
    • Konsorcja przedsiębiorstw
    • Konsorcja naukowo-przemysłowe

    Maksymalna kwota dotacji:

    Maksymalny % poziom dofinansowania wydatków kwalifikowalnych w projekcie (środki UE) 85%

    Maksymalny % poziom dofinansowania całkowitego wydatków kwalifikowalnych w projekcie (środki UE + współfinansowanie ze środków krajowych przyznane beneficjentowi przez właściwą instytucję) 85%

    Wydatki kwalifikowane:

    Szczegółowe zasady kwalifikowalności wydatków określone zostaną w Regulaminie wyboru projektów.

    Rozwijanie umiejętności w zakresie inteligentnej specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości

    Rodzaje planowanych działań, typów projektu

    Projekty w zakresie:

    • wspierania nowych kompetencji i umiejętności pracowników MŚP oraz jednostek badawczych, jak również ośrodków innowacji i inkubatorów przedsiębiorczości w obszarach inteligentnych specjalizacji oraz w celu zwiększenia innowacyjności gospodarki (m.in. w zakresie cyfryzacji i zastosowania rozwiązań z zakresu Przemysłu 4.0 oraz GOZ),
    • zwiększania zdolności regionalnych ekosystemów innowacji do sieciowania przedsiębiorstw z sektorem nauki oraz partnerami społecznymi i gospodarczymi poprzez identyfikację bieżących potrzeb przedsiębiorców w obszarze technologii i umiejętności w zakresie inteligentnych specjalizacji regionu oraz wspólne kreowanie i planowanie rozwiązań w celu wypełnienia tych potrzeb z zaangażowaniem szkół wyższych, instytucji badawczych, organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego.

    Typy beneficjentów:

    • przedsiębiorstwa,
    • regionalne i lokalne instytucje prorozwojowe w tym spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki,
    • ośrodki innowacji,
    • organizacje badawcze,
    • konsorcja organizacji badawczych i przedsiębiorstw.

    Priorytet 2. Transformacja gospodarcza i cyfrowa regionu

    Wzmacnianie trwałego wzrostu i konkurencyjności MŚP oraz tworzenie miejsc pracy w MŚP, w tym poprzez inwestycje produkcyjne

    Rodzaje planowanych działań:

    • inwestycje w MŚP, w szczególności zwiększające ich zaawansowanie technologiczne i zdolność do wdrażania innowacji (przede wszystkim w zakresie rozwiązań w ramach koncepcji Przemysłu 4.0),
    • wsparcie MŚP na wczesnym etapie rozwoju, obejmujące inwestycje w infrastrukturę oraz nowoczesne technologie IT służące wprowadzeniu nowych produktów/usług/technologii, w tym wsparcie przedsiębiorstw powracających na rynek po uprzedniej likwidacji działalności,
    • internacjonalizację MŚP w celu wzrostu udziału eksportu produktów i usług, w szczególności wysokiej techniki obejmującą m.in. organizację wystaw i spotkań biznesowych mających na celu nawiązanie kontaktów biznesowych oraz zdobycie nowych rynków zbytu, kanałów dystrybucji, w tym elektronicznych hurtowych i detalicznych kanałów dystrybucji, a także organizację wizyt studyjnych, misji gospodarczych oraz udział w międzynarodowych imprezach targowo-wystawienniczych; interwencja powinna stymulować wdrażanie w przedsiębiorstwach kompleksowych strategii eksportowych oraz poprawę pozycji lubelskich przedsiębiorstw w światowych łańcuchach dostaw,
    • tworzenie lepszych warunków dla rozwoju działalności MŚP, w odpowiedzi na zgłaszane przez nie potrzeby, poprzez wsparcie potencjału istniejących regionalnych i lokalnych instytucji prorozwojowych oraz prowadzenie interwencji wspierających działalność przedsiębiorstw (przedsiębiorstwa różnej wielkości, będące na różnych etapach rozwoju), w tym promocja gospodarcza MŚP, w ramach której bezpośrednim i pośrednim adresatem wsparcia jest MŚP,
    • budowanie i wzmacnianie powiązań klastrowych wpisujących się w zakres inteligentnych specjalizacji regionu, w tym podnoszenie kwalifikacji koordynatorów oraz kadry biura klastra, wsparcie finansowe klastrów zalążkowych (z wyjątkiem umiędzynarodowienia i potencjału infrastrukturalnego) oraz wzrostowych regionalnych w związku z nową usługą,
    • wsparcie prorozwojowych usług dla przedsiębiorców, w tym usługi inkubacyjne,
    • zapewnienie szerokiego wachlarza wysokiej jakości usług prorozwojowych dla MŚP prowadzących do zwiększenia ich konkurencyjności, produktywności, innowacyjnego rozwoju przy wykorzystaniu potencjału IOB/ośrodków innowacji/klastrów, z uwzględnieniem dostępności odpowiedniej oferty usług, w tym dla przedsiębiorców mających siedzibę poza dużymi ośrodkami miejskimi,
    • wsparcie dla MŚP dotyczące inwestycji początkowej, związanej z wyposażeniem/ doposażeniem przedsiębiorstwa w celu wprowadzenia na rynek nowych/udoskonalonych produktów/usług/ technologii, jako dodatkowy element projektów wsparcie zastosowania nowoczesnych technologii IT,
    • kompleksowe wsparcie promocji oferty MŚP oraz ich internacjonalizacja, w powiązaniu z celami zidentyfikowanymi w strategii inteligentnej specjalizacji, począwszy od analizy możliwości wejścia na rynki zagraniczne, poprzez wsparcie w opracowaniu i wdrożeniu strategii wejścia przedsiębiorstwa na rynek zagraniczny, promocję oferty MŚP poprzez udział w targach, wystawach i misjach gospodarczych, tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości oraz obsługi inwestora, a także rozwijanie zaawansowanych form współpracy międzynarodowej,
    • wsparcie MŚP na wczesnym etapie rozwoju,
    • usługi inkubacyjne dla nowopowstałych firm,
    • budowanie i wzmacnianie powiązań klastrowych.

    Typy beneficjentów:

    • MŚP lub podmioty wdrażające instrumenty finansowe, klastry,
    • w obszarze dot. tworzenia warunków dla rozwoju przedsiębiorczości regionalne i lokalne instytucje prorozwojowe,
    • w obszarze promocji oferty MŚP i ich internacjonalizacji – MŚP oraz samorząd województwa jako operator/podmiot koordynujący wsparcie w tym obszarze.

    Wspieranie transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym i gospodarki zasobooszczędnej

    Projekty z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi, dotyczące:

    • infrastruktury do selektywnego zbierania odpadów komunalnych (w tym budowa / modernizacja PSZOK, punktów napraw i przygotowania do ponownego użycia, systemowe zagospodarowanie odpadów w kompostownikach przydomowych),
    • infrastruktury do recyklingu i innych procesów odzysku odpadów wraz z procesami przygotowania odpadów do ich odzysku (rozbudowa linii sortowniczych odpadów w celu zwiększenia stopnia oraz jakości odzysku/recyklingu materiałów, modernizacja instalacji przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji, budowa instalacji do przygotowania wyselekcjonowanych frakcji odpadów do recyklingu i innych procesów odzysku odpadów oraz do procesów produkcyjnych wykorzystujących odpady jako surowce),
    • modernizacji procesów technologicznych w istniejących instalacjach mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów poprzez dostosowanie do przetwarzania odpadów ulegających biodegradacji zbieranych selektywnie,
    • projekty polegające na wsparciu instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych,
    • projekty mające na celu zminimalizowanie zużycia surowców, ilości wytwarzanych odpadów produkcyjnych, emisji zanieczyszczeń i strat energii służące osiągnięciu założeń GOZ,
    • projekty polegające na zamykaniu obiegu odpadów organicznych, w tym przetwarzanie/wykorzystanie odpadów organicznych np. biomasa i bioprodukty,
    • działania informacyjno-edukacyjne w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym.

    Typy beneficjentów:

    • jednostki samorządu terytorialnego, ich związki, porozumienia i stowarzyszenia,
    • jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną,
    • spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki,
    • podmioty działające w oparciu o partnerstwo publiczno-prywatne,
    • jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną działające w sferze ochrony środowiska,
    • kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych,
    • mikro, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa,
    • Podmioty Ekonomii Społecznej.

    Priorytet 4. Efektywne wykorzystanie energii

    Wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych

    Rodzaje planowanych działań:

    • projekty w zakresie:
      • podnoszenia EE w przedsiębiorstwach wynikające z audytu (np. ograniczenie energochłonności, energooszczędne oświetlenie wewnętrzne i zewnętrzne, modernizacja systemu grzewczego, minimalizacja strat ciepła, obiegi zamknięte, instalacja urządzeń OZE),
      • kompleksowej termomodernizacji budynków w przedsiębiorstwach wraz z instalacją urządzeń OZE,
    • zastosowanie technologii odzysku energii wraz z systemem wykorzystania energii ciepła odpadowego w ramach przedsiębiorstwa,
    • zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w procesach wytwórczych w przedsiębiorstwach, w tym przebudowa lub wymiana instalacji technologicznych oraz ciągów transportowych linii produkcyjnych,
    • przebudowa/wymiana nieefektywnych źródeł ciepła opartych o paliwa stałe, w tym zastosowanie systemów grzewczych opartych na niskoemisyjnych źródłach energii/OZE wraz z przyłączami budynków do sieci gazowej i miejskiej sieci ciepłowniczej połączona z termomodernizacją budynków, z wyłączeniem inwestycji w budownictwie jednorodzinnym,
    • kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej wraz z instalacją urządzeń OZE oraz wymianą/modernizacją źródeł ciepła albo podłączeniem do sieci ciepłowniczej/chłodniczej, a także instalacją systemów zarządzania energią oraz promowaniem energooszczędności,
    • kompleksowa modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych wraz z instalacją urządzeń OZE oraz wymianą/modernizacją źródeł ciepła albo podłączeniem do sieci ciepłowniczej/chłodniczej, a także instalacją systemów zarządzania energią oraz promowaniem energooszczędności,
    • budowa budynków pasywnych przez sektor publiczny, mająca na celu pełnienie przez ten sektor wzorcowej roli w zakresie EE,
    • efektywne sieci ciepłownicze/chłodnicze wraz z magazynami energii (budowa/rozbudowa/modernizacja), inwestycje do 5 MW mocy zamówionej,
    • budowa/rozbudowa/przebudowa energooszczędnego oświetlenia ulicznego.

    Typy beneficjentów:

    • mikro, małe przedsiębiorstwa,
    • średnie przedsiębiorstwa oraz duże przedsiębiorstwa (dotyczy wyłącznie inwestycji w efektywne sieci ciepłownicze/chłodnicze wraz z magazynami energii),
    • JST, ich związki, porozumienia i stowarzyszenia,
    • jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną,
    • spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają JST lub ich związki,
    • spółdzielnie energetyczne, porozumienia cywilnoprawne reprezentowane przez klastry energii, obywatelskie społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej,
    • podmioty prowadzące działalność oświatową lub ich organy prowadzące,
    • podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki,
    • wspólnoty mieszkaniowe, TBS,
    • instytucje kultury,
    • szpitale i inne podmioty prowadzące działalność leczniczą,
    • organizacje pozarządowe posiadające osobowość prawną,
    • kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych,
    • podmioty wdrażające instrumenty finansowe,
    • Podmioty Ekonomii Społecznej.

    Wspieranie energii odnawialnej zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/2001, w tym określonymi w niej kryteriami zrównoważonego rozwoju

    Rodzaje planowanych działań:

    • Budowa instalacji do produkcji biopłynów i biometanu, biopaliw II i III generacji,
    • Budowa i rozbudowa instalacji odnawialnych źródeł energii w zakresie wytwarzania energii elektrycznej (również z magazynami energii działającymi na potrzeby danego źródła OZE oraz przyłączeniem do sieci), w tym z zapewnieniem możliwości usuwania wyrobów zawierających azbest przed dokonaniem montażu instalacji,
    • Budowa i rozbudowa instalacji odnawialnych źródeł energii w zakresie wytwarzania ciepła (również z magazynami ciepła działającymi na potrzeby danego źródła OZE),
    • Budowa/rozbudowa/przebudowa lokalnych źródeł energii produkujących energię elektryczną i/lub ciepło/paliwa zdekarbonizowane z OZE na potrzeby lokalne, niewymagająca przesyłania jej na duże odległości w oparciu o lokalne zidentyfikowane zasoby lub wraz z infrastrukturą sieciową.

    Typy beneficjentów:

    • mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa,
    • jednostki samorządu terytorialnego, ich związki, porozumienia i stowarzyszenia,
    • jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną,
    • spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki,
    • spółdzielnie energetyczne, porozumienia cywilnoprawne reprezentowane przez klastry energii, obywatelskie społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej,
    • podmioty prowadzące działalność oświatową lub ich organy prowadzące,
    • podmioty tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki,
    • spółdzielnie i Wspólnoty mieszkaniowe, TBS
    • instytucje kultury,
    • szpitale i inne podmioty lecznicze prowadzące działalność leczniczą,
    • organizacje pozarządowe posiadające osobowość prawną,
    • kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych,
    • służby ratownicze i bezpieczeństwa publicznego,
    • jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną,
    • Spółki Wspólnot Gruntowych,
    • Podmioty wdrażające instrumenty finansowe,
    • Podmioty Ekonomii Społecznej.