Zgodnie z Wieloletnimi Ramami Finansowymi UE na lata 2021-2027 wsparcie z funduszy europejskich będzie koncentrowało się na ograniczonej liczbie celów polityki spójności.
W związku z tym, Komisja Europejska zredukowała liczbę celów polityki z 11 w perspektywie finansowej 2014-2020 do 6 w latach 2021-2027, koncentrując środki na Europie:
- bardziej konkurencyjnej i inteligentnej poprzez wsparcie innowacji, cyfryzacji, transformacji gospodarczej, wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz inwestycje w umiejętności,
- bardziej przyjaznej dla środowiska niskoemisyjnej i odpornej, inwestującej w transformację sektora energetycznego, w odnawialne źródła energii, gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz w walkę ze zmianami klimatu,
- lepiej połączonej,
- o silniejszym wymiarze społecznym, wdrażającej europejski filar praw socjalnych, inwestującej w wyższą jakość zatrudnienia, edukacji, umiejętności, integracji społecznej,
- bliżej obywateli przez wspieranie strategii rozwoju i zrównoważonego rozwoju wszystkich typów obszarów oraz inicjatyw lokalnych, przechodzącej proces transformacji energetycznej w sposób sprawiedliwy, łagodzącej ekonomiczne, społeczne i środowiskowe trudności związane z odchodzeniem od wykorzystania paliw kopalnych w gospodarce.
Dostosowanie unijnego budżetu do priorytetów Unii nadal pozostaje aktualne, pomimo pandemii COVID-19, która dotarła do każdego zakątka świata i odbiła się gospodarczo i społecznie na poszczególnych krajach. Skutki te są jednak bardzo różne w poszczególnych państwach członkowskich UE, podobnie jak zdolność państw do amortyzacji wstrząsów i reagowania na nie, co grozi powstaniem szkodliwych rozbieżności między gospodarkami państw członkowskich i stanowi poważne obciążenie dla jednolitego rynku.
W związku z tym, bieżąca reakcja na aktualny kryzys i potrzeby rynku oraz społeczeństwa zarówno w oparciu o środki dostępne w perspektywie finansowej 2014-2020, jak również możliwe fundusze UE na przyszłą perspektywę finansową (fundusze w ramach polityki spójności, fundusze UE nowej generacji, w tym Recovery and Resilience Facility) jest niezwykle istotna. Środki te zostały i będą wykorzystane zarówno w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014- 2020 (środki REACT-EU), jak również w ramach perspektywy finansowej 2021-2027 (środki z RRF oraz środki w ramach polityki spójności) i będą skierowane przede wszystkim na wsparcie MŚP w zwalczaniu skutków kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 oraz dążenie do bardziej zrównoważonego modelu gospodarczego, możliwego dzięki technologiom cyfrowym
Główne założenia programu
Głównymi założeniami w ramach programu FENG będą m.in.:
Wsparcie całego procesu B+R+I
Wsparcie przedsiębiorstw na każdym etapie rozwoju
Współpraca nauki z biznesem
Koncentracja na Krajowych inteligentnych specjalizacjach
W ramach założeń niezbędne jest spełnienie warunku podstawowego dot. dobrego zarządzania krajową lub regionalną strategią inteligentnej specjalizacji przed uruchomieniem Programu oraz w całym okresie jego realizacji. Oznacza to, że Program kontynuuje koncepcję inteligentnych specjalizacji (priorytety B+R+I) z wykorzystaniem doświadczeń z perspektywy finansowej POIR 2014-2020 oraz proponuje nowe działania przyczyniające się do poprawy konkurencyjności i innowacyjności polskich przedsiębiorstw.
Założenia te będą realizowane poprzez następujące priorytety:
- Wsparcie dla przedsiębiorców
- Środowisko sprzyjające innowacjom
- Pomoc techniczna
Wysokość Alokacji przewidziana na każdą z form pomocy kształtuje się następująco:
- Wsparcie dla przedsiębiorców – 4 358 mln euro
- Środowisko sprzyjające innowacjom – 3 455,5 mln euro
- Pomoc techniczna – 159,5 mln euro
Priorytet 1. Wsparcie dla przedsiębiorców
Wsparcie w ramach tego priorytetu będzie działać się na dwa moduły – obowiązkowe w każdym projekcie oraz dodatkowe wspierające projekt.
Moduły obowiązkowe
Moduł B+R
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
-
- Badania przemysłowe;
- Prace rozwojowe, w tym tworzenie demonstratora/prototypu, testowanie go.
- Efektem modułu B+R powinno być opracowanie innowacyjnego rozwiązania możliwego do wdrożenia w działalności gospodarczej.
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Moduł infrastruktura B+R
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
- Infrastrukturę niezbędną do realizacji agendy badawczej na rzecz tworzenia innowacyjnych produktów lub usług.
O wsparcie w ramach tego modułu będą mogły się ubiegać:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Jednostki naukowe, które będą partnerami przedsiębiorcy w konsorcjum
Moduły uzupełniające
Wdrożenie innowacji
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
- Wdrożenie w działalność przedsiębiorstwa wyników prac B+R, w formie innowacyjnych rozwiązań
O wsparcie w ramach tego modułu będą mogły się ubiegać:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Jednostki naukowe, które będą partnerami przedsiębiorcy w konsorcjum
Moduł: Cyfryzacja
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
- Inwestycje związane z zastosowaniem w przedsiębiorstwie rozwiązań zmierzających do cyfryzacji: produkcji, procesów, produktów, usług oraz modelu biznesowego
- Podniesienie poziomu cyberbezpieczeństwa w przedsiębiorstwach
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Moduł: Zazielenienie przedsiębiorstw
Moduł ten będzie dotyczył takich zagadnień jak:
- Transformacja przedsiębiorstw w kierunku zrównoważonego rozwoju oraz gospodarki o obiegu zamkniętym
- Ekoprojektowanie ETV, LCA, PEF
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Moduł: Kompetencje
W ramach tego modułu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie na:
- Doskonalenie kompetencji pracowników i osób zarządzających
- Zdobywanie przez nich nowych umiejętności oraz wiedzy
- Nabywania kwalifikacji, w tym kwalifikacji włącznych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) w szczególności z zakresu z obszarów m.in.: prac B+R, inteligentnych specjalizacji, transferu technologii
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Moduł: Internacjonalizacja
Wnioskodawca będzie mógł uzyskać finansowanie m.in. na:
-
-
- Komercjalizację wyników prac B+R za granicą
- Udział w międzynarodowych łańcuchach dostaw
- Promocję produktów lub usług na rynkach zagranicznych
- Uzyskanie ochrony praw własności przemysłowej poza Polską lub ich obrona
-
O wsparcie mogą ubiegać się:
- Przedsiębiorstwa o statusie MŚP
- Duże przedsiębiorstwa
- Konsorcja z udziałem przedsiębiorstw oraz organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów np. organizacji badawczych
Priorytet 2. Środowisko sprzyjające innowacjom
Działania realizowane w Priorytecie 2 są skoncentrowane na rozwijaniu i wzmacnianiu zdolności badawczych i innowacyjnych oraz wykorzystywaniu zaawansowanych technologii. Cel ten jest realizowany poprzez wspieranie współpracy w ramach sieci naukowych, badawczych i naukowo-przemysłowych o zasięgu ponadregionalnym, krajowym i międzynarodowym. Przewidziane zostały instrumenty wsparcia, których realizacja może skutkować zwiększoną współpracą naukową polskich i międzynarodowych organizacji badawczych, w szczególności pod kątem wymiany doświadczeń dotyczących efektywnej współpracy pomiędzy nauką i gospodarką. Wdrażane instrumenty będą również skutkować wzrostem potencjału polskich organizacji badawczych i przedsiębiorstw do udziału w projektach finansowanych z programów międzynarodowych (np. Horyzont Europa)
Moduły jakie zostaną wprowadzone w ramach w/w priorytetu to m.in.
Zwiększenie zdolności sektora nauki do współpracy
Wspierane będą:
-
- Międzynarodowe Agendy Badawcze
- Projekty Teamowe
- Współpraca najlepszych zespołów badawczych w formie konsorcjów w wybranych obszarach strategicznych
- Wsparcie infrastruktury organizacji badawczych, przeznaczonej do realizacji prac badawczych na rzecz gospodarki
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- przedsiębiorcy
Wsparcie inicjatyw wyselekcjonowanych na poziomie Unii Europejskiej
W ramach priorytetu możliwe będzie:
-
- Finansowanie projektów przedsiębiorstw, które otrzymały certyfikat Sel of Excellence
- Wsparcie projektów IPCEI
- Finansowanie wkładu krajowego
- Finansowanie projektów realizowanych przez polskich partnerów w obszarach krajowych inteligentnych specjalizacji m.in. w ramach partnerstw ponadnarodowych S3 z regionami i krajami UE i spoza UE lub w ramach współpracy w grupie V4+
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- przedsiębiorcy
Alternatywne metody finansowania i realizacji prac B+R
Możliwości:
-
- Wspólne przedsięwzięcia badawcze
- Transfer technologii pochodzących z organizacji badawczych
- Granty na Eurogranty
- Innowacyjne zamówienia publiczne
Wsparcie w ramach SO 1 w Priorytecie II skierowane jest głównie do następujących grup:
- Organizacje badawcze
- Podmioty zajmujące się transferem technologii
- Zespoły badawcze
- Indywidualni naukowcy
- przedsiębiorcy
Wsparcie w zakresie internacjonalizacji i transferu technologii
Możliwości:
- Wsparcie promocji oraz internacjonalizacji innowacyjnych MŚP
- Promocja marki polskiej gospodarki
- Wsparcie transformacji cyfrowej polskich MŚP
- Wsparcie indywidualnych innowatorów
- Ochrona własności intelektualnej
Wsparcie w ramach SO3 w Priorytecie II skierowane jest głównie do:
- Przedsiębiorców
- Akceleratorów, w tym prowadzonych przez organizacje pozarządowe
- Podmiotów wdrażających instrumenty finansowe
Wsparcie powstania i rozwoju innowacyjnych spółek (start-up/scale-up):
Możliwości:
- Wsparcie wyszukiwania i przygotowania rozwiązań technologicznych (w tym tworzonych na uczelniach i organizacjach badawczych) do komercjalizacji
- Programy rozwojowe dla innowacyjnych spółek (o charakterze akceleracyjnym i post-akceleracyjnym)
Wsparcie w ramach SO3 w Priorytecie II skierowane jest głównie do:
- Przedsiębiorców
- Akceleratorów, w tym prowadzonych przez organizacje pozarządowe
- Podmiotów wdrażających instrumenty finansowe
Finansowanie innowacyjnej działalności przedsiębiorstw z wykorzystaniem instrumentów finansowych oraz instrumentów mieszanych
Narzędzia finansowe:
-
- Instrumenty kapitałowe
- Instrument gwarancyjny
- Instrumenty mieszane
Wsparcie w ramach SO3 w Priorytecie II skierowane jest głównie do:
- Przedsiębiorców
- Akceleratorów, w tym prowadzonych przez organizacje pozarządowe
- Podmiotów wdrażających instrumenty finansowe
Instrumenty w celu przeciwdziałania skutkom społeczno-gospodarczym pandemii COVID-19:
W ramach sekcji przewidziane jest:
-
- Wsparcie na kapitał obrotowy MŚP
Wsparcie w ramach SO3 w Priorytecie II skierowane jest głównie do:
- Przedsiębiorców
- Akceleratorów, w tym prowadzonych przez organizacje pozarządowe
- Podmiotów wdrażających instrumenty finansowe
Rozwijanie umiejętności w zakresie inteligentnej specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości
Możliwości:
- Projekty pilotażowe i monitoringowe, animacje, sieciowanie, akademie innowacji:
- Projekt Inno_LAB
- Wsparcie na rzecz animacji ekosystemów innowacji
- Projekt dot. Krajowej Inteligentnej Specjalizacji
- Projekt Inno_Regio_lab
- Rozwój przedsiębiorstw rozpoczynających działalność innowacyjną INNOSTART
- Rozwój przedsiębiorstw poprzez wsparcie klastrów
- Rozwój przedsiębiorstw poprzez wsparcie ośrodków innowacji:
- Wsparcie potencjału rozwojowego akredytowanych na poziomie centralnym podmiotów
- Wsparcie świadczenia wysokiej jakości usług proinnowacyjnych przez wyspecjalizowane w określonych specjalizacjach technologicznych konsorcja
- Współfinansowanie działań prowadzonych przez Europejskie Huby Innowacji Cyfrowych
- Współfinansowanie Centrów testów i eksperymentowania technologicznego sztucznej Inteligencji (AI)
Wsparcie w ramach SO4 w Priorytecie II skierowane jest głównie do instytucji otoczenia biznesu, w tym:
- Koordynatorów i członków klastrów
- Organizacji badawczych
- Europejskich Hubów Innowacji Cyfrowych (EDIH)
- Ośrodków udogodnień dla testowania i eksperymentowania rozwiązań technologii cyfrowych
- Ośrodków innowacji, w tym Digital Innovation Hubs (DIH), Green Innovation Hubs (GIH)
- Konsorcjów specjalizacji technologicznych IOB, których liderem będzie ośrodek innowacji
Priorytet 3. Zazielenienie przedsiębiorstw
Wspieranie efektywności energetycznej i redukcji emisji gazów cieplarnianych
W ramach celu szczegółowego zaplanowano działania mające przyczynić się do zwiększenia efektywności energetycznej i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, a tym samym przyczyniające się do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu, jak również krajowych dokumentów strategicznych.
- Inwestycje w zwiększanie efektywności energetycznej przedsiębiorstw z wykorzystaniem instrumentów mieszanych
- Finansowanie inwestycji przedsiębiorstw zwiększających efektywność energetyczną z wykorzystaniem instrumentu gwarancyjnego
- Zapewnienie podaży nowych technologii zwiększających efektywność energetyczną poprzez innowacyjne zamówienia publiczne
Wsparcie w ramach SO1 w Priorytecie III skierowane jest głównie do:
- Przedsiębiorców
- Podmiotów wdrażających instrumenty finansowe
Wspieranie energii odnawialnej zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/200, w tym określonymi w niej kryteriami zrównoważonego rozwoju
Cel: Zapewnienie podaży nowych technologii w zakresie energii odnawialnej poprzez innowacyjne zamówienia publiczne
Przewiduje się realizację projektów pozakonkursowych administracji publicznej skierowanych do:
- Przedsiębiorstw
- Organizacji badawczych
- Konsorcjów naukowo-przemysłowych
Rozwój inteligentnych systemów i sieci energetycznych oraz systemów magazynowania energii poza transeuropejską siecią energetyczną (TEN-E)
Cel:
- Wsparcie projektów IPCEI
- Zapewnienie podaży nowych technologii w zakresie energii odnawialnej poprzez innowacyjne zamówienia publiczne
Wsparcie w ramach SO3 w Priorytecie III skierowane jest głównie do przedsiębiorców.
Wspieranie przystosowania się do zmiany klimatu i zapobiegania ryzyku związanemu z klęskami żywiołowymi i katastrofami, a także odporności, z uwzględnieniem podejścia ekosystemowego
Cel:
- Zapewnienie podaży nowych technologii w zakresie przystosowania do zmian klimatu i zapobiegania im, a także odporności na klęski żywiołowe i katastrofy poprzez innowacyjne zamówienia publiczne
Przewiduje się realizację projektów pozakonkursowych administracji publicznej skierowanych do:
- Przedsiębiorstw
- Organizacji badawczych
- Konsorcjów naukowo-przemysłowych
Wspieranie dostępu do wody oraz zrównoważonej gospodarki wodnej
Cel:
- Zapewnienie podaży nowych technologii w zakresie dostępu do wody i zrównoważonej gospodarki wodnej poprzez innowacyjne zamówienia publiczne
Przewiduje się realizację projektów pozakonkursowych administracji publicznej skierowanych do:
- Przedsiębiorstw
- Organizacji badawczych
- Konsorcjów naukowo-przemysłowych
Wspieranie transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym i gospodarki zasobooszczędnej
Cel:
- Zapewnienie podaży nowych technologii w zakresie zmiany modelu gospodarki na gospodarkę w obiegu zamkniętym i zasobooszczędną poprzez innowacyjne zamówienia publiczne
Przewiduje się realizację projektów pozakonkursowych administracji publicznej skierowanych do:
- Przedsiębiorstw
- Organizacji badawczych
- Konsorcjów naukowo-przemysłowych
Wzmacnianie ochrony i zachowania przyrody, różnorodności biologicznej oraz zielonej infrastruktury, w tym na obszarach miejskich, oraz ograniczanie wszelkich rodzajów zanieczyszczenia
Cel:
- Zapewnienie podaży nowych technologii w zakresie ochrony przyrody, zwiększania różnorodności biologicznej i ograniczenia zanieczyszczeń poprzez innowacyjne zamówienia publiczne
Przewiduje się realizację projektów pozakonkursowych administracji publicznej skierowanych do:
- Przedsiębiorstw
- Organizacji badawczych
- Konsorcjów naukowo-przemysłowych
Wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej jako elementu transformacji w kierunku gospodarki zeroemisyjnej
Cel:
- Zapewnienie podaży nowych technologii w zakresie transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej poprzez innowacyjne zamówienia publiczne
Przewiduje się realizację projektów pozakonkursowych administracji publicznej skierowanych do:
- Przedsiębiorstw
- Organizacji badawczych
- Konsorcjów naukowo-przemysłowych
Priorytet 4. Pomoc Techniczna
Ze środków pomocy technicznej są finansowane działania dotyczące:
- Zapewnienie sprawnej realizacji procesów związanych z zarządzaniem i wdrażaniem, w szczególności w zakresie naboru i selekcji projektów, systemu monitorowania, ewaluacji, kontroli, certyfikacji. W tym obszarze wsparcia są zaplanowane działania mające na celu zapewnienie wysokiej jakości potencjału administracyjnego, warunków technicznych do wdrażania Programu, a także systemów.
- Zapewnienia skutecznego systemu informacji i promocji Programu oraz realizowanych w jego ramach instrumentach
- Zapewnienia rozwoju potencjału beneficjentów, ostatecznych odbiorców i potencjalnych beneficjentów Programu oraz wzmocnienie ich kompetencji
Wsparcie modułowe
Gdzie złożyć wniosek?
Wnioski będzie można składać do
- Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w przypadku kiedy Wnioskodawcą będzie duże przedsiębiorstwo, Konsorcja dużych z: MŚP i organizacjami badawczymi, Konsorcja dużych z: M ŚP i organizacjami badawczymi,
- Polskiej Agencji Rozwoju przedsiębiorczości w przypadku kiedy Wnioskodawcą będą firmy z sektora MŚP lub Konsorcja MŚP
